Trong những năm gần đây, nền kinh tế của nước ta chuyển sang cơ chế thị trường. Các loại thực phẩm sản xuất, chế biến trong nước và nước ngoài nhập vào Việt Nam ngày càng nhiều chủng loại. Việc sử dụng các chất phụ gia trong sản xuất trở nên phổ biến. Các loại phẩm màu, đường hóa học đang bị lạm dụng trong pha chế nước giải khát, sản xuất bánh kẹo, chế biến thức ăn sẵn như thịt quay, giò chả, ô mai … 

Nhiều loại thịt bán trên thị trường không qua kiểm duyệt thú y. Tình hình sản xuất thức ăn, đồ uống giả, không đảm bảo chất lượng và không theo đúng thành phần nguyên liệu cũng như quy trình công nghệ đã đăng ký với cơ quan quản lý. Nhãn hàng và quảng cáo không đúng sự thật vẫn xảy ra.

Việc sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật bao gồm thuốc trừ sâu, diệt cỏ, hóa chất kích thích tăng trưởng và thuốc bảo quản không theo đúng quy định khiến gây ô nhiễm nguồn nước cũng như tồn dư các hóa chất này trong thực phẩm. Việc bảo quản lương thực thực phẩm không đúng quy cách cũng tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm mốc phát triển, đặc biệt trong thời tiết nóng ẩm như hiện nay, từ đó dẫn đến các vụ ngộ độc thực phẩm.

Các bệnh do thực phẩm gây nên không chỉ là các bệnh cấp tính do ngộ độc thức ăn mà còn là các bệnh mạn tính do nhiễm và tích lũy các chất độc hại từ môi trường bên ngoài vào thực phẩm, gây rối loạn chuyển hóa các chất trong cơ thể, trong đó có bệnh tim mạch và ung thư.

Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới đánh giá các chương trình hành động đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm trên toàn cầu đã xác định được nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ em là các bệnh đường ruột, phổ biến là tiêu chảy. Đồng thời cũng nhận thấy nguyên nhân gây các bệnh trên là do thực phẩm bị nhiễm khuẩn. Ở Việt Nam, theo thống kê của Bộ Y tế, trong 10 nguyên nhân gây tử vong thì nguyên nhân do vi sinh vật gây bệnh đường ruột đứng thứ 2.

Để bảo đảm, giữ gìn sức khỏe cho bản thân, gia đình, mỗi người cần tuân thủ 10 nguyên tắc vàng về thực hiện vệ sinh an toàn thực phẩm như sau:

1. Chọn thực phẩm an toàn. Chọn thực phẩm tươi mới. Thức ăn chế biến sẵn mua tại chợ, siêu thị phải có tem đảm bảo chất lượng sản phẩm.

2. Nấu chín kỹ thức ăn. Nấu chín kĩ hoàn toàn thức ăn, bảo đảm nhiệt độ bên trong khối thực phẩm phải đạt tới trên 70°C.

3. Ăn ngay sau khi nấu. Hãy ăn ngay sau khi vừa nấu xong vì để lâu thức ăn càng dễ bị nhiễm vi khuẩn gây hại cho sức khỏe.

4. Bảo quản cẩn thận các thức ăn đã nấu chín. Cần phải giữ nóng liên tục trên 60°C hoặc lạnh dưới 5°C.

5. Nấu lại thức ăn thật kĩ. Thức ăn nên ăn trong vòng 2 giờ sau khi nấu. Sau 2 giờ bảo quản ở nhiệt độ thường phải đun lại thức ăn trước khi ăn.

6. Tránh nhiễm khuẩn chéo giữa thức ăn chín và sống. Thức ăn đã nấu chín có thể bị nhiễm mầm bệnh do tiếp xúc trực tiếp với thức ăn sống hoặc gián tiếp với các bề mặt bẩn (như dùng chung dao, thớt để chế biến thực phẩm chín và sống).

7. Rửa tay sạch trước khi chế biến thức ăn và trước khi ăn. Cần rửa tay sạch sẽ khi chế biến thức ăn và trước khi ăn.

8. Giữ vệ sinh sạch sẽ các dụng cụ chế biến ăn uống. Bất kỳ bề mặt nào dùng để chế biến thức ăn cũng phải được giữ sạch sẽ.

9. Che đậy thực phẩm để tránh côn trùng và các động vật khác. Nên giữ thực phẩm trong hộp kín và đậy cẩn thận trong chạn, tủ kính, lồng bàn.

10. Sử dụng nguồn nước sạch an toàn. Lựa chọn sử dụng nguồn nước sạch an toàn.

Thực phẩm an toàn đóng góp to lớn trong việc cải thiện sức khỏe con người, chất lượng cuộc sống và chất lượng giống nòi. Hãy cùng chung tay đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm vì sức khỏe cộng đồng và sự phát triển bền vững, để mỗi bữa ăn an toàn là nguồn sức khoẻ, nguồn vui và hạnh phúc hàng ngày tại gia đình, trường lớp, cơ quan./.